Brussel wint de strijd met de sigarettenpeuk. In 2020 recycleerde de stad bijna een miljoen peuken. Die krijgen een nieuw leven op kantoor.

Weggegooide sigarettenpeuken vormen 30 procent van het zwerfvuil in Brussel. Ze breken pas na vijftien jaar af. Eén peuk die via de riolering in de zee belandt, vervuilt tot 500 liter water. Dat is nefast voor het mariene milieu, want in zo’n peuk zitten 4000 chemische elementen. Een doorn in het Brusselse oog! De stad scherpte de strijd met de peuk aan, door boetes te verhogen en asbakken te plaatsen aan verkeerslichten. In 2020 recycleerde Brussel zo ruim 900.000 peuken. Het bedrijf We Circular zuivert de vangst en vervaardigt er kantoormeubilair als klokken, onderzetters en asbakken mee. Peuk, euh, puik idee!

De uitdagingen van het klimaat vereisen actie. De bouw van kantoren – en het werk dat erin gebeurt – moet anders. Een circulaire aanpak zou een flinke stap vooruit betekenen.

Momenteel is de bouwsector een van de grootste consumenten van energie en ruwe materialen. In de Europese Unie is die naar schatting goed voor 40 procent van de CO2-uitstoot en bijna een derde van het afval. Aan het einde van hun levenscyclus wordt slechts 40 procent van het bouwafval gerecycleerd en opnieuw gebruikt. Vaak als minderwaardige materiaal, bijvoorbeeld voor wegen.

In het licht van de uitdagingen van het klimaat moet het anders. Een shift naar een circulaire aanpak zou een gigantische vooruitgang betekenen. In de bouwsector uit die zich onder meer in het upcyclen van materialen, een herziening van de leveringsketen en een holistische samenwerking tussen investeerders, architecten en bouwondernemingen.

Productiviteitsverhoging

Ook binnen kantoorgebouwen is er ruimte voor verbetering. Het kantoorleven zal er na COVID-19 grondig anders uitzien. Het gaat dan over flexibiliteit, de verhouding tussen traditionele werkposten en ruimte om samen te werken, nieuwe economische zakenmodellen, energie-efficiëntie en meubilair.

Trouwens: de voordelen beperken zich niet enkel tot het milieuaspect. Volgens onderzoek zijn milieuvriendelijke materialen goed voor het welzijn en kunnen ze de productiviteit tot tien procent verhogen. Is een circulaire aanpak binnen de werkomgeving nu nog iets nieuws, dan is die binnen tien jaar volledig ingeburgerd.

In dit webinar van redactiebureau Palindroom laten acht specialisten, waaronder Anne Lenaerts van Nnof, hun licht schijnen op het kantoor van de toekomst.

In dit rondetafelgesprek laten specialisten, waaronder Anne Lenaerts van Nnof, hun licht schijnen op de circulaire bouw in Wallonië en Brussel.

In een grootschalig experiment gingen 2500 IJslanders minder uren werken. Dat leidde tot meer welzijn en een kleinere ecologische impact.

Tussen 2015 en 2019 werkte ruim een procent van de actieve bevolking 36 in plaats van 40 uur. Met de test wilde de Association for Sustainability and Democracy de impact meten van kortere werkuren op het welzijn en de productiviteit van werknemers. In juni geraakten de resultaten bekend in een rapport.

De proefpersonen hadden minder stress en kampten niet zo vaak met burn-outs.
En dat zonder dat hun productiviteit eronder leed. Fijn neveneffect: doordat de IJslanders minder pendelden en spaarzamer energie verbruikten, verkleinde hun ecologische voetafdruk. “Een overweldigend succes”, aldus de onderzoekers.

Ook nu telewerken niet langer verplicht is, houden de meeste Belgische kmo’s eraan vast. Een hybride vorm kan de norm worden.

Luidens een enquête van SD Worx laten vier op vijf kmo’s hun werknemers minstens deels van thuis werken. Slechts acht procent van de bedrijfsleiders staat geen telewerk toe. Daaruit concludeert SD Worx dat een hybride vorm – deels thuis, deels op kantoor – niet snel zal verdwijnen.

“Die cijfers bevestigen dat er geen universele aanpak bestaat”, verduidelijkt Tulay Kasap van SD Worx. “Ondernemingen vinden een evenwicht tussen kantoor- en thuiswerk.” Vlaamse en Brusselse kmo’s geloven meer in de merites van telewerk als troef om talentvol personeel aan boord te houden. Waalse werkgevers zijn er minder van overtuigd.

Met het Circular and Fair ICT-Pact engageert België zich voor duurzamere en ethischer geproduceerde smartphones en laptops. De sector is verantwoordelijk voor heel wat uitstoot.

Nederland nam het initiatief voor het Circular and Fair ICT-Pact (CFIT). Naast Duitsland, Noorwegen, het VK, Oostenrijk en Zwitserland ondertekende ook België de samenwerking. Doel: smartphones en laptops meer circulair, duurzamer en ethischer maken. Want technologie mag dan onmisbaar zijn in onze samenleving, de productie ervan is niet zonder gevolgen. De sector is verantwoordelijk voor twee procent van de totale uitstoot, een aandeel dat nog stijgt.

“De impact op het klimaat, de beschikbaarheid van natuurlijke hulpbronnen en het milieu is reëel”, kadert Zakia Khattabi, de minister van Klimaat (Ecolo) die het verdrag namens België van een kribbel voorzag. “Bovendien is de sector afhankelijk van schaarse en niet-hernieuwbare hulpbronnen, wat soms leidt tot schendingen van mensen- en arbeidsrechten.” Door gezamenlijk de marktvraag naar circulaire laptops en smartphones aan te zwengelen, hopen de ondertekenaars dat de producten die bezorgdheden aanpakken.

Tweede, derde en vierde leven

Ook Hilde Crevits, Vlaams minister van Economie en Innovatie, roept op tot meer recyclage. “Vermijd pc-afval”, adviseerde ze bij een bezoek aan CTG, een bedrijf dat jaarlijks 180.000 afgeschreven computers een nieuw leven schenkt. Crevits wil dat particulieren en ondernemingen bij de aankoop van laptops en smartphones al nadenken over het tweede, derde en vierde leven ervan. “Vlaanderen is voortrekker van recyclage van andere materialen. Dat willen we ook voor technologische toestellen worden.”

Wetenschappers ontdekten goud en andere edelmetalen in Brussels rioolwater. Ze onderzoeken nu hoe ze die op grote schaal kunnen winnen.

Het project Sublimus van VUB en ULB, dat slib van waterzuiveringsstations scant op kostbare materialen, loopt al sinds maart 2019. “We stellen vast dat edele metalen als goud, platina, koper en nikkel achterblijven in het water”, zegt ULB-onderzoeker Gilles Bruylants. Die kunnen bijvoorbeeld afkomstig zijn van minieme schilfertjes die bij het douchen van een trouwring komen. Of van kledij.

De onderzoekers bekijken hoe ze die materialen op grote schaal kunnen recupereren. Winning met magnetische nanodeeltjes is een optie. Op termijn hopen ze jaarlijks tien kilo goud en een kilo platina uit riolen te vissen.

Na de coronapandemie overweegt u misschien uw kantoren anders in te richten of zelfs te verhuizen. U kunt daarbij leren uit de ervaring van anderen.

Transmoove helpt bedrijven en organisaties al 45 jaar met hun verhuis, maar ook met hun herstellingen, opslag en inventarisbeheer van kantoormeubelen. De focus ligt daarbij volop op duurzaamheid.

Om geïnteresseerde ondernemers en organisatieverantwoordelijken daarbij te inspireren, post Transmoove de komende maanden, geregeld op LinkedIn en Facebook getuigenissen, foto’s en video’s. Volg ons dus zeker op social media.

Transmoove staat ook klaar om u verder te helpen met de ontwikkeling en uitwerking van uw ideeën. Bel of mail ons gerust.

Als het van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) afhangt, neemt ons land tegen 2030 het voortouw wat betreft circulaire economie.
De werkgeversorganisatie steekt de ambities niet onder stoelen of banken. “Circulariteit is de sleutel voor een veerkrachtige en welvarende economie”, stelt gedelegeerd bestuurder Pieter Timmermans in Trends. Het VBO lanceerde daarom een visienota met vijf aspiraties.

Tegen 2030 moet België de beschikbaarheid van materialen maximaliseren.

Ons land moet ook koploper worden in circulair ontwerp en productie, circulairegebruiksmodellen, het hoogwaardig terugwinnen van materialen en het gebruik van enablers voor de circulaire economie. “We willen ook Europees de circulaire kar trekken”, zegt Timmermans.

Consumeert uw bedrijf of organisatie minstens 50 kg koffie per maand? Dan komt u in aanmerking om uw koffiegruis te laten ophalen om er handzeep van te maken.

Initiatiefnemer Glimps.be/Kaffee Curculair hoopt dit jaar minstens 10 ton te kunnen verzamelen. Dat opgehaalde gruis wordt vervolgens gedroogd en geperst, wat een droge koek en olie oplevert.

De olie gaat dan naar specialist Christeyns, een van de grootste producenten ter wereld van schoonmaakmiddelen, om er handzeep van te maken. De producent kan ermee inspelen op de toenemende vraag naar natuurlijke producten.

Wat doet de MIVB, de maatschappij voor openbaar vervoer in Brussel, met overschotten van de stoffen die ze niet meer gebruikt voor de herstelling van de zetels van haar trams en bussen omdat ze naar een andere versie is overgeschakeld?

In plaats van ze weg te gooien, dacht ze na over een nieuwe en betere bestemming. De oplossing kwam van de beheerder van de meubelvoorraad. Een aantal stoelen die klaar stond voor het containerpark kon ermee worden opgelapt. Gevolg: zowel stoffen als stoelen werden gered. Bovendien wordt op die manier een stukje Brusselse geschiedenis bewaard en kan de onderneming haar verschillende diensten nog eens in de schijnwerpers plaatsen.